d'abord |
bá, bán, bánì, bánnì, fɔ́lɔ, gále, gále |
d'accord |
áwà, áyìw', áyìwa |
d'ailleurs |
yɛ̀rɛ |
d'aise |
múguɲɛmuguɲɛ, múuɲɛmuuɲɛ |
d'aluminium |
daliminiyɔmu |
d'appel |
dapɛli |
d'argent |
arizan, darizan |
d'assise |
dasizi |
d'aujourd'hui |
bìlama |
d'entre |
lá, ná, rá |
d'hydrogène |
didɔrɔzɛni, hidorozɛni, idɔrɔzɛni |
d'origine |
dorizini, orizini |
d'un coup |
cáwu, céwu, cɛ́wu, cɔ́mi, pári |
d'un pas léger |
fɛ́lɛkɛfɛlɛkɛ |
d'un seul coup |
déwu, dɛ́nw, gádawu, gwádawu, síi, síri, téwu |
d'un seul trait |
síkan |
d'un trait |
fúlori |
d'une grande surface |
pánpalan, pánparan |
Daban |
Daban |
Dabanani |
Dabanaani |
Dafing |
dáfin |
Dag Dag |
Dagi-Dagi |
Dahomey |
Dahomɛ, Dahomɛ, Dàomɛ, Dawomɛ |
dais |
tìleminɛnan |
Dakajalan |
Dákajaalà, Dákajaalàn, Dákajaanà |
Dakar |
Dakar, Dakari, Dákaro, Dakaru |
Dalaba |
Dalaba |
Dalberghia melanoxylon |
fàragale |
Damaliscus lunatus korrigum |
tánkɔn |
damalisque |
tánkɔn |
daman de rocher |
kùlubàlen |
daman des rochers |
fárakɔrɔba |
damas |
bàsan |
Damas |
Damasi |
damer |
géren, gwéren |
damer le sol |
dɛ́ɛnkun |
dameur de route |
nkólonkolonba |
damier |
ngɔ̀so, nkɔ̀so |
damné |
jàhanamaden |
dancing |
bára |
Danemark |
Danemariki |
Dangassa |
Dangasa, Dankasa |
danger |
fàrati, fàrti, kára |
dangereux |
bìlen, blèn, júgu, júgu, júgun, júgun |
dans |
dáfɛ̀, kɔ́nɔ, lá, ná, rá |
dans ce cas |
áwà, áyìw', áyìwa |
dans l'état d'incirconcis |
bìlakorolama, blàkorolama |
dans l'ordre |
fɛ́rɛtɛtɛ |
dans la condition d'étranger |
dnánnama, dúnannama |
dans la direction de |
fànfɛ̀ |
dans toutes les détails |
céw-céw-céw, cɛ́-cɛ́-cɛ́, cɛ́w-cɛ́w-cɛ́w |
dans, à |
lɔ́-, rá-, rɔ́-, rɔ́n- |
danse |
dɔ̀n, gɔ̀n |
danse acrobatique |
bɔ́njalan |
danse athlétique |
gèlen, gère, gèren, gwère, gwèren |
danse de femme |
ntɛ̀gɛdunu |
danse de femmes |
yáasa |
danse du Wassoulou |
dìdadi, sògoninkun |
danse jaka |
jàaka, jàka |
danse licencieuse |
jàga |
danse réservée aux braves après une dure épreuve |
ɲàngara, ɲàngaran, ɲànkara, ɲànkaran |
danser |
dɔ̀n, kèleku, múguri, yúguba |
danser en écartant les bras et les jambes |
séri, sɛ́ri |
danser en se balançant |
kɛ̀rɛmɛ, kɛ̀rɛmu |
danses et chants |
fárifari |
danseur |
dɔ̀nkɛla |
danseur du "kɔtɛ |
kɔ̀tɛden |
danseur masqué du Bɛlɛdugu |
cɛ̀bilencɛ, cɛ̀bilenkɛ, cɛ̀blencɛ |
dapsone |
dapisɔni |
Dar es Salam |
Daaru Salaami, Darasalamu, Darisalamu |
Dara |
Dara |
dard |
bége |
dard de l'abeille |
ncɛ̀n, ncɔ̀n, sɔ̀n |
dardonne |
lá |
Darfour |
Darafuri |
daron |
lé |
dartre |
dà, gànfɛlɛ, kàbabilen, kàbablen, nkànfɛlɛ, nsànfala, nsànfalanfalan, nsànfɛlɛ, zànfala |
date |
dati, dón, dɔ́gɔ, dwá, jwá |
date de péremption |
dati |
dattier sauvage |
nsɛ́gɛnɛ |
datura |
àlimukayikayi, káyikayi |
Datura innoxia |
àlimukayikayi, káyikayi |
davantage |
ténente, ténenten, téntenten |
David |
Dawidi |
de belle apparence |
yɛ̀gɛbɛ |
de bon caractère |
dùsumandi, dùsumandi |
de bon coeur |
díyanyebaatɔ, díyanyebagatɔ, jányebaatɔ |
de bonne heure |
mìlikimalaka, mìnikimanaka |
de bonne humeur |
dùsumandi, dùsumandi |
de bonne qualité |
jɔ́njɔn, kɛ́nɛ, kɛ́nɛ |
de bromure |
boromuru, diboromuru |
de contentement |
múguɲɛmuguɲɛ, múuɲɛmuuɲɛ |
de côté |
bólokɔrɔ |
de couleur grise |
kàbanɔgɔlama |
de cuirasse |
fàrama |
de façon mesurée |
yɛ́rɛtɛtɛ |
de façon ondoyante |
kíisikaasa |
de force |
díyagoya, jágoya, kɛ́nɛkaraba |
de gros gabarit |
fàli |
de justice |
dezusitisi, zusitisi |
de l'autre côté |
kɔ́ |
de l'autre côté de |
kɔ́kàn |
de la même classe d'âge |
wóloɲɔgɔn |
de loin |
pánwu |
de mauvais caractère |
kása, kásan |
de mauvais goût |
npɔ́, pɔ́ |
de mauvaise humeur |
nísɔngo, nísɔngo |
de mauvaise qualité |
fɛ́gɛn, fɛ́gɛn, fɛ́ngɛ, fɛ́ngɛ, fíɲɛ, fíɲɛ, fíyɛn, fíyɛn, fyɛ́n, fyɛ́n |
de même âge |
wólofilan, wólonflan |
de même mère |
sínjiman |
de même promotion |
fílanma, flánma |
de nouveau |
bèlen, bìlen, blèn, kókura, túgun, túguni, túgunni, tún, túun |
de nulle valeur |
kòlobokalaba, pìripara, pìripɔrɔ |
de part en part |
púru |
de pauvre qualité |
gó, gó, júgu, júgu, júgun, júgun, kó, kó |
de peu d'importance |
kɔ̀lɔkɔlɔ |
de poids |
kólogɛlɛn, kólogwɛlɛn, kóloma |
de temps en temps |
sɔ̀n |
de tout temps |
fùradama, tùmadama |
de travers |
tàabataaba |
débardeur en mailles |
jɔ̀bɔgɔjɔnin |
débat |
kɔ́rɔfɔ, ɲɔ́gɔnkumaɲɔgɔnya, ɲwánkumaɲwanya |
débauche |
jùlajuguya, kàkalaya, màlobaliya, sɔ̀njuguya, súnguruntigɛ, tlón, túlon, wùluya |
débauché |
bàkɔrɔnin, bàkɔrɔnnin, dàamɛ, díyabaatɔ, díyabagatɔ, jábaatɔ, jábagatɔ, jádɔ, jámuru, jánburu, kàkala, kàkala, kàlajugu, sɔ̀njugu, sɔ̀njugu, súrukubilennin, tlónkɛla, túlonkɛla, wùlu |
débauché invétéré |
díyatɔ, díyatɔ, jádɔ, jádɔ, játɔ, játɔ |
débauche invétérée |
játɔya |
débaucher |
súnguruntigɛ |
débilité |
bárikantanya |
débilité mentale |
màra |
débit de boissons |
mìsiri |
débiteur |
jùrumantigi, jùrumatigi |
Debo |
Debo |
déboisement |
jíritigɛ |
déboiser |
jírintanya |
déborder |
bùruntu, mùtimuti, ntòolo, wàla, wàlan, wàya |
déborder par ébullition |
fùrufuru |
déboucher |
dáyɛ̀lɛ, dáyɛ̀lɛn, sɔ́gɔbɛ, sɔ́gɔmɛ, sɔ́gɔnbɛ |
debout sans bouger, longuement à l'arrêt |
sérele, sérelen, sérete |
débris |
mɔ́ɲɔmɔɲɔ, ɲɔ̀nsɔn |
débroussailleur |
cíjalankɛla |
début |
dáminɛ, jùjɔ, jùjɔn |
début d’hivernage |
sàmiɲɛdonda, sàmiyadonda, sàmiyɛdonda |
début de l'après-midi |
wúlada |
début de la saison fraîche |
fóbɔ, fóbɔnda |
début de matinée |
sɔ̀gɔmada |
début de saison froide |
sòlo |
débutant |
búlanbulan |
débuter |
láfɔlɔ, náfɔlɔ |
Déby |
Debi |
décadence |
yékofila |
décagramme |
big, bígaramu |
décalitre |
bílitiri, bílitri |
décamètre |
bímɛtɛrɛ, bímɛtrɛ, dekamɛtɛrɛ |
décamper |
wíli, wúli |
décanter |
bùgubugu, séene, sɛ́ɛnɛ, shéne, shɛ́nɛ, shyéne, syéne |
décédé |
wáatise |
décembre |
désanburu |
décentralisation |
cɛ́mabɔli, désantaralizasɔn |
décentraliser |
cɛ́mabɔ, désantaralize |
déception |
jìgicɛn, jìgija, jìgitiɲɛ, jìgitiyɛn, sɔ̀nja |
décès |
bánni, fáatuli, fátuli |
décevoir |
jìgilámìsɛnya, kùnnasùli, kùnnasùuli, sɔ̀nja |
décharger |
kónkon, tónbɔ |
décharger des tâches |
tónbɔ |
déchaussé |
sènnakolon, sènnankolon |
déchéance |
yékofila |
déchets |
mìrikimaraka, mùrukumaraka |
déchiqueter |
ɲɔ̀rɔkɔ |
déchirer |
fára, pìripara |
déchirer complètement |
pán |
déchirure |
fárada, ɲɛ́ci |
décider |
gánatìgɛ, járantìgɛ, járatìgɛ, látìgɛ, lɔ́tìgɛ, nátìgɛ, rɔ́tìgɛ, yáratìgɛ |
décilitre |
desilitiri |
décimal |
dáfabali |
décimales |
mùrumuru |
décimètre |
desimɛtɛrɛ, dm |
décisif |
dànnaselen |
décision |
fɔ́kabɛn, fɔ́-kà-bɛ̀n, làtigɛ, rɔtigɛ, tìgɛńkàn |
décision commune |
bɛ̀nkan, jɛ̀-ka-bɛn, jɛ̀kabɛn |
déclaration |
dàntigɛli, dekilarasɔn |
déclaration commune |
fɔ́-kà-bɛ̀n, fɔ́kabɛn |
déclarer |
kánbɔ |
déclic |
dekiliki |
décodeur |
dekodɛri |
décoller |
wàarawaara, wàgarawagara, yónkon |
décoloré |
ngóyangoya |
décolorer |
gèse, kèsen, ngèse, ngèsen, nkìsin |
décomposé |
tòli |
décomposer |
kùmu, kùmun |
décompte |
jàtebɔ, jàtibɔ |
décortiquer |
wɔ́rɔ, wɔ́rɔn |
découdre |
bɔ́rɔtɔ |
découper en lanières |
sɛ́ɛlɛ, sɛ́lɛ, sɛ́lɛn |
découragé |
jìgikaribagatɔ |
découragement |
fàrifaa, fàrifaga, fàrifagabana, hákilitiɲɛ, hákilitiyɛn, jìgilatigɛ |
décourager |
fàrifaa, fàrifaga, jìgilatìgɛ |
découvrir |
fàana, fwàn, kɔ́rɔdɔn, shídɔn, sídɔn |
décret |
dekere |
décrocher |
sáni, sánti |
dédaigner |
tìgɛ-ń-sɔ̀n-ya |
dédain |
jɔ̀n |
défaillir |
dɛ́sɛ |
défaire |
dáfalen, dáfele, dáfɛlɛn, dáfoni, wàyan, wùlan, wùya, wùyan |
défaite |
dùgumasara, séntanya |
défaut |
wò |
défaut d'agilité |
sèngoya |
défaut de touche-à-tout |
bólolafɛgɛnya, bólolafiɲɛya, bólolafiyɛnya, bólolanfɛgɛnya |
défaut physique |
fìɲɛ, fìyɛn, fyɛ̀n |
défendre |
láfàsa, lápasa, màkáran, náfàsa, nápasa |
défendre qqn auprès d'une autre personne |
sòonadòn, sòrona, sòronadòn, sòronalidòn, sùrunadòn, sùrunalidòn |
défense d'animal |
gɛ́lɛ, gwɛ́lɛ |
défenseur |
kɔ́fɛmɔgɔ, láfasalikɛla, náfasalikɛla |
déferler |
wɛ̀tɛ |
Déféroxamine |
deferɔkizamini |
défiance |
dánnabaliya, làtigɛnna, píyanwu, tìgɛ-ń-ná, tìgɛ-ń-nɔ́, tìgɛnna, wálanpara |
défiance mutuelle |
tìgɛɲɔgɔnna |
défigurer |
ɲɛ́manɔgɔ |
défilé |
défile, kùlubɛn |
définir |
dànsìgi |
définitivement |
fásayi, kúdayi |
déflorer |
cɛ́n, cíɲɛ, cíyɛn, látìgɛ, lɔ́tìgɛ, màtíɲɛ, màtíyɛn, nátìgɛ, rɔ́tìgɛ, tíɲɛ, tíɲɛn, tíyɛn |
défoliant |
azandoranzi |
défoncer |
ŋɔ̀mɛ |
déformation |
gɔ̀lɔn, kómayɛlɛma, ngɔ̀lɔ, ngɔ̀lɔn |
déformer |
góngolima, kómayɛ̀lɛma, kónkolima, ŋɔ̀mɛ |
défrayer la chronique |
láfɔ, náfɔ, rɔ́fɔ |
défrichage |
wàabɔ, wàgabɔ |
défricher (un champ) |
bì, bìn |
défunt |
bánbaatɔ, bánbagatɔ, fùre, láharaka, sàbaa, shù, sù, táabaa |
dégager |
dábɔ |
dégâts |
cɛ́nni, tíɲɛli, tíɲɛni, tíyɛnni |
dégonflé |
nàansanaansa |
dégonflement |
fíɲɛnabɔ, fíyɛnnabɔ |
dégonfler |
dòn, fɔ̀gɔbɛ, lácì, nácì, rɔ́cì |
dégourdi |
kùnkɛnɛ |
dégourdissement |
bɔ́ɲɔgɔnna |
dégoût |
nègebɔ |
dégoûtant |
nègebɔnci, ɲígintɔ |
dégoûter |
nègebɔ |
dégradation |
hàlaki |
degré |
dégere, dégre, sèndalan |
dégringoler |
pòrogoto, pòrokotó, wòlowolo, yìrindi, yìrinti, yùru, yùrundu, yùuru |
dèguè |
dɛ̀gɛ |
Deguembéré |
Degɛnbere |
déguster |
sífilɛ, síflɛ |
déhanché |
tɔ̀gɔkelen, tɔ̀gɔkelen, twàkelen, twàkelen |
déjà |
fɔ́lɔ, kàbán, kàkɔrɔ, kélèn, kélèn, kɔ̀rɔlén |
déjeuner |
dàraka, tìlela, tìlelafana, tìlerɔfana, tlèlafana, tlèrɔfana |
délai |
sárati |
délateur |
kólakalila, múnaafigi, múnanfagi, náafigi, náanfigi, náfigi, nánfigi, ɲúnanfagi, ŋúnafeku, ŋúnafɛki, ŋúnanfagi, ŋúnanfaki |
délayer |
jíya, nɔ́ni, nɔ́ɔni |
délégation |
délegasɔn |
délégué |
cíden, dèlege |
délester |
kɔ́rɔjɛ |
délicat |
ɲɛ́namisɛn, ɲɛ́namisɛn |
délicatement |
téku |
délice |
díya, já |
délicieux |
fúgubefugube, mɛ́lɛmɛlɛ, ntáma, píɲa |
délier |
dáfalen, dáfele, dáfɛlɛn, dáfoni, fóni, láfoni, náfoni |
délimiter |
dànbɔ, dàncɛbɔ́, dànsìgi |
délinquance |
kɛ́ɲɛkɛya |
délinquant |
kɛ́ɲɛkɛden, nkòki, nkòki |
délire |
kùnnakuma |
délirer |
kúma-kúma |
délivrer |
kùnmabɔ́, wólo |
Deloche de Noyelle |
Delɔsi |
Delonix regia |
tùbabunɛrɛ |
Delonix.regia |
nɛ̀rɛnin |
delta |
dɛlita |
déluge |
sánjiba |
DEM PL |
nìnnú, nìnw, nùnú |
demain |
síni, síni, sínin, sínin |
demande |
ɲɛ́juguya, ɲìninkali, sàrankana, sàrankanna |
demande d'emploi |
báaraɲinisɛbɛn |
demander |
ɲɛ́juguya, ɲín', ɲíni, ɲínin, ɲìninka, ɲìninkan |
demander des nouvelles |
kómaɲìninka |
démangeaison |
fàrimasan, fàrimasiɲɛ, fàrimasiyɛn, fàrimasshiyɛn, fàrimasyan, fàrimasyɛn, fàriŋɛɲɛ, máɲa, máɲan, mɛ́ɲɛ, ŋɛ́ɲɛ, ŋɛ́ɲɛya |
démanger |
ŋɛ́ɲɛya |
démarche |
táabolo |
démarche d'un gros |
tígibatigiba |
démarche d'une femme potelée |
ɲàramaɲarama |
démarche de petit trot |
ɲɔri-ɲɔri-ɲɔrinin |
démarche de pieds nickelés |
ɲìgisaɲigisa |
démarche féminine suggestive |
màyoro-mayoro, tàyoro-mayoro |
démarche molle |
lagobata-logobata-logobata |
démarche molle et sexy |
lagobata-logobata-logobata |
démarche nonchalante |
ɲìgisaɲigisa, pìriparapiri |
démarche suggestive |
màyoro-mayoro, tàyoro-mayoro |
démarche titubant |
pìriparapiri |
démarches de mariage |
fúrutaama |
démarrer |
sɔ̀n, wíli, wúli |
démêlé |
tùnkurun |
démêler |
ɲɛ́nabɔ |
démentir |
nkàlontigiya |
demi-brassée |
kɔ̀nkɔn |
demi-finale |
demi-finali, demifinali |
demi-franc |
pɔ̀pɔrɔn |
demi-frère plus jeune |
dɔ́gɔkɛ, dwákɛ, jwákɛ |
demi-soeur plus jeune |
dɔ́gɔmuso, dwámuso, jwámuso |
démission |
báarabila |
Démocrates parti USA |
demokarati |
démocratie |
bɛ́ɛjɛfanga, bɛ́ɛyafanga, démokarasi, fòrobafanga, jɛ̀mufanga |
démocratique |
demokaratiki |
démolir |
jùtìgɛ |
démon |
bìlisi, sìtaanɛ, sìtanɛ, sùtana |
démonstratif |
jìralan, yìralan |
démontable |
wárakata |
démonter |
màwɔ́rɔ, wálaka, wálanka, wáraka, wáranga, wáranka, wàyan, wɔ́rɔ, wɔ́rɔn, wùlan, wùya, wùyan |
dénaturer |
báfàlen, báyɛ̀lɛma |
Dendroaspis sp. |
nkàra |
Dendrocygna.viduata |
myɛ̀myɛ̀nin, ɲèniɲèni |
dendrocygne veuf |
myɛ̀myɛ̀nin |
Dendropicos |
jírikɔnkɔn |
dénégation |
dálacɛ |
Denemba |
Dɛnɛnba |
dénigrement |
fɛ́gɛnya, fɛ́gɛya, fíɲɛya, fíyɛnya, fyɛ́nya, jága, jáka, lànɔgɔ, nànɔgɔ, tɔ́gɔcɛn, tɔ́gɔtiɲɛ, tɔ́gɔtiyɛn, twátiɲɛ, twátiyɛn |
dénigrer |
búruja, fɛ́gɛnya, fɛ́gɛya, fíɲɛya, fíyɛnya, fyɛ́nya, háyibu, lácɛn, látiɲɛ, látiyɛn, màfɛ́gɛn, màfɛ́gɛnya, màfíɲɛ, màfíyɛnya, màfiyɛn, màfyɛ́n, màfyɛ́nya, màfyɛ́nya, nácɛn, nátiɲɛ, nátiyɛn, nɔ́gɔ, nwá, rɔ́tiɲɛ, rɔ́tiyɛn, sɔ́rɔkɔ, tɛ́rɛmɛ |
Denis |
Denisi |
dénombrable |
dáma, dánma |
dénombrer |
dáfɔ, jàte, jàti |
dénominateur |
tílalan |
dénomination |
wéele, wéle |
dénoncer |
fànaya, kófɔ, kɔ́rɔtìgɛ, wàyiba |
dénonciateur |
sèndonbaa, sèndonbaga |
dénouer |
fóni, ntòolo |
denrées |
sànnifɛn |
dent |
ɲí, ɲín |
dent de sagesse |
tàgaju, twàju |
dentifrice |
dákosafunɛ |
dents cachées |
tusɛɛ |
dents de scie |
ngìrin, nkìrin, ɲàranɲaran |
dénuder |
lákolonya, lánkolonya, màwɔ́rɔ, nákolonya, nánkolonya, rɔ́nkolonya |
dénué de sens, |
kìnikini, kìninkinin |
dénuement |
bólolankolonya, kɔ̀li, tɛ́gɛlankolonya |
déodorant |
dororan, kásatigɛlan |
dépanner |
látɛ̀mɛ, látɛ̀mɛn, nátɛ̀mɛ, nátɛ̀mɛn |
dépanner qqn |
sùtara, sùtura |
départ |
táa, tága |
départ furtif |
yɔ́kɔyi |
département |
depariteman |
dépassement |
dàn, dànsagon |
dépasser |
cáya, dàn, sàgon, tɛ̀mɛ, tɛ̀mɛn |
dépasser les limites |
kásabɔ |
dépecer |
wálaka, wálanka, wáraka, wáranga, wáranka |
dépenaillé |
kòlokolo, kòlokòlo |
dépendant |
kɔ́maa, kɔ́mɔgɔ, màafɛmaa, mɔ̀gɔfɛmɔgɔ, nɔ̀fɛmaa, nɔ̀fɛmɔgɔ |
dépendre |
búlon, dlón, dúlon, gúlon |
dépense |
bɔ́nnɔ, bɔ́ta, dádigi, mùsaka |
dépenser |
dúmu, dúmun, dún, mùsaka |
dépenses |
bɔ̀nɛ, bɔ̀nɔ, bùnɛ |
dépensier |
cɛ́ndunden, cíɲɛdunden, cíyɛndunden |
dépérir |
kɔ́rɔkɔrɔ, láafu, láfu, náfu |
dépérissement |
fàsa-ń-sèn-ná, pàsa-ń-sèn-ná |
dépeuplé |
mɔ̀gɔntan |
dépit |
jìgitigɛ |
déplacer |
depilase, télun, térun, tóri |
déplacer lentement |
tɛ̀rɛntɛrɛn, tɛ̀rɛtɛrɛ |
déplacer petit à petit |
tɛ̀rɛntɛrɛn, tɛ̀rɛtɛrɛ |
déplaisant |
gó, gó, kó, kó |
déplaisir |
góya, kóya |
déplier |
fálen, féle, fɛ́lɛn, fóni, láfoni, náfoni, rɔ́falen |
déplier totalement |
ɲɛ́lajɛ |
déployer |
gàngàn, gànkàn, ɲánga, yánga, yánkan, yɛ́gɛn, yɛ́rɛkɛ |
déplumé |
kòlokolo, kòlokòlo |
déposer |
bìl', bìla, blà, d', dá, jìgi, jìgin |
dépossédé |
bólolankolon |
dépôt |
màrayɔrɔ, móoro, nɔ́rɔ, sàn, sàna, sànan, sànsana, sɛ̀nɛ |
dépôt au fond des puits |
bɔ̀gɔsu |
dépôt noir laissé par l'eau |
náalo, náalon |
dépouillement |
bósoli |
dépouiller |
bóso, bóson |
dépouilleur |
wòlobɔla |
dépraver |
dángadenya |
déprécier |
jɛ́bɛn, lácɛn, lágòsi, lágɔ̀si, látiɲɛ, látiyɛn, nácɛn, nágòsi, nágɔ̀si, nátiɲɛ, nátiyɛn, rɔ́gòsi, rɔ́gɔ̀si, rɔ́tiɲɛ, rɔ́tiyɛn |
depuis |
kàb', kàb', kàbí, kàbí, kàbíi, kàbíi, kàbíni, kàbíni, tílen |
depuis longtemps |
kàkɔrɔ, kɔ̀rɔlén |
député |
dèpite, wàsaden |
déqualificatif |
-ya |
déraciner |
bɔ̀, bɔ̀gɔti, bɔ̀n, wùgu |
dérangement mental |
cáwucawu |
déranger |
ntɔ̀ɲɔ, ɲìmiɲama, tɔ́ɔrɔ |
déranger mentalement |
kùnmayɛ̀lɛma |
dérisoire |
ɲɛ́ntannci, ɲɛ́ntannci, ɲɛ́tanci, ɲɛ́tanci |
dérivé |
bɔ́nna |
dermatose |
bìlisiɲama, nkànfɛlɛ, nkànfyɛ̀lɛ |
dernier |
kɔ́dan, kɔ́sa, kɔ́sa, kɔ́san, kɔ́san, lában, nában |
dernier au jeu |
cúnɛ |
dernier avertissement |
dànkan |
dernier de portée |
dísirɔden |
dernier enfant |
sínnaban |
dernier jour du mois lunaire |
síga, sígi |
dernier sarclage du mil |
ɲɔ̀kɔrɔba |
dernière poignée |
bólolaban |
dernière promotion d'initiés à un fétiche |
bìla, bìlɛ, blà |
dernière touche |
bólolaban |
dernier-né |
kɔ́saden, kɔ́safɛden, kɔ́saladen, làgare |
dérober |
nsònya, sònya, sònyɛ, sòɲɛ |
déroulement |
táasira |
dérouler |
wálanwalan, wálawala |
derrière |
fɛ́ngɛngɛ, fɛ́ngɛɲɛ, jù, jùkuri, kɔ́, kɔ́fɛ̀, kɔ́fɛla, kɔ́kɔrɔ, kɔ́tigi, kwɔ́, nɔ̀fɛ̀, pɛ́ngɛɲɛ, sìgilan |
dès que |
dɔ́rɔn, kàb', kàb', kàbí, kàbí, kàbíi, kàbíi, mînkɛ́, mînkɛ́ni |
désagréable |
dùsumango, fìn, gó, gó, góman, jèlimango, jèlimango, jòlimango, jòlimango, kó, kó, kóman, kúna, kúnan, ŋɛ́ɲɛ |
désagrément |
tìbitaba, tìibitaaba |
désappointement |
jìgikari |
désargenter |
wárintanya |
désarroi |
kɔ́nɔgan, kɔ́nɔgwan |
désastre |
tácɛn, tátiɲɛ, tátiyɛn |
descendance |
bɔ́nna, kɔ́, kɔ́lɛ, kwɔ́, kwɔ́lɛ, shí, sí |
descendant |
bɔ́nsɔn, kɔ́maa, kɔ́mɔgɔ, lasibaati |
descendant du prophète |
sìrifi |
descendant légitime |
hàlala |
descendre |
jìgi, jìgin |
descendre de |
jìgi, jìgin |
descente |
jìginda |
désemparer |
fíyefiye, fyéfye, fyénfyen |
désenchantement |
jìgimisɛnya |
désert |
cɛ̀ncɛnkungo, dezɛri, sáharakungo |
déserter |
fó |
déserteur |
bànkɛlɛla, bòlibaanci, bòlibaganci, kɛ̀lɛmabolila |
désertion |
kɛ̀lɛmaboli |
désespérer |
jìgilatìgɛ |
désespoir |
jìgicɛn, jìgitiɲɛ, jìgitiyɛn, yɛ̀rɛmakasi |
déshabiller |
fàana, fwàn, lárawe, lárawi, láriwe, màwɔ́rɔ, nárawi, wálaka, wálanka, wáraka, wáranga, wáranka, wɔ́rɔ, wɔ́rɔn |
désherbant |
garamɔkizɔni, gilifosati, hɛribikili, parakuwa, sikuloni |
déshonneur |
kùnnacɛn, kùnnatiɲɛ, kùnnatiyɛn, lèbu |
déshonorer |
lèbu |
déshydratation |
fàrilajidɛsɛ, jíntanya |
désillusion |
jìgitigɛ |
désinfectant |
bànakisɛfagalan |
désir |
díyanye, díyanyeko, dɔ́gɔ, dɔ̀gɔn, dɔ̀ngɔ, dɔ̀ngɔn, dùngɔ, dwa, hámi, háminako, háminanko, jánye, jányeko, jíminsira, jwa, làfe, làwa, lɔ́gɔ, lɔ́gɔ, nège, nímisi, nɔ́gɔ, sàgo, sàgolata, sàgona, sàgonata, sàgonnata, sàko, wòlo |
désir d'enfant |
dénko |
désir des biens matériels |
fɛ́nko |
désir profond |
dùsukunnako, níkanko |
désirable |
dɔ̀ngɔna, dùngɔna |
désirer |
kànu, kànun, nàta, ɲɛ́bɔ |
désirer vivement |
kànuya |
désobéir |
bàn |
désobéissance |
dànsagonwale, fàliya, kánbilali, sàgokɛbaliya, túlomagɛlɛya, túlomagwɛlɛya |
désobéissance grave à Dieu |
kòta |
désobéissant |
bànbaanci, bànbaganci, bàncimala, bàncimana, sàgokɛbali |
désordonné |
bólolanjugu, bólolanjugu, bólolatigɛtɔ |
désordre |
kùnmafili |
désormais |
fɔ́lɔ |
desserrer |
màaya, màganya, màgaya, yó, yòba, yón |
dessin |
desɛn, ɲɛ̀gɛn |
dessiner |
ɲɛ̀gɛn |
dessoucher |
bɔ̀, bɔ̀n |
dessous |
dùgumata, jùkɔ́rɔ, kɔ́rɔ |
dessous du cou |
kánkɔrɔla |
dessus |
kùnnala, kùnnana |
destin |
dádonkan, dákan |
destination |
táayɔrɔ |
destination inconnue |
kùnfɛtaa, kùnfɛtaga |
destinée |
nàkan, nànkan |
destiner |
dábɔ |
destruction |
hàlaki |
désuni |
bɛ̀nbali |
désunir |
bɛ̀nbaliya |
détacher |
búnumunu, dáfalen, dáfele, dáfɛlɛn, dáfoni, fálen, féle, fɛ́lɛn, fóni, gálon, gwálon, wòlowolo |
détacher délicatement |
fɔ́ri, fɔ́rin |
détacher un morceau |
wàlo, wàlon |
détail |
kùnnafoni |
détail(au) |
détayi |
détailler |
fɛ́sɛfɛsɛ, fyɛ̀fyɛ |
détailler les défauts |
tɛ́rɛmɛ |
détar |
ntáma |
détar doux |
ntáma |
Detarium.microcarpum |
ntámajalan |
Detarium.senegalense |
ntába-kùnba, ntábakunba, ntámakunba, tábakunba |
détecter |
lásàa |
déteindre |
bɔ̀n, wùgu |
détendre |
yó, yòba, yón |
détente |
kùrukaseri, kùru-kà-séri |
détériorer |
nɔ̀rɔgòsi |
déterminant |
fáranfaasilan, fáranfasilan |
détermination |
kántigɛda, mɔ́nɛ, múnɛ, wúlikajɔ, wúli-ka-jɔ |
déterminer |
dànsìgi |
déterrer |
wíli, wúli |
détestation |
kógoyanye |
détesté |
màngo |
détester |
hàramu, kóniya, kɔ́niya, màngóya |
détonation |
dóyi, kùnkan, múgukan |
détordre |
wálanwalan, wálawala |
détournement d'attention |
hákilisonya, hákilisonyɛ |
détournement des yeux |
ɲɛ́ŋunu |
détourner |
dámunu, kùncɛ́n, kùnnacɛ́n, kùnnatíɲɛ, kùnnatíyɛn, kùntíɲɛ, kùntíyɛn, lábùrun, lácɛn, lájɛ̀ngɛn, látiɲɛ, látiyɛn, nábùrun, nácɛn, nájɛ̀ngɛn, nátiɲɛ, nátiyɛn, rɔ́tiɲɛ, rɔ́tiyɛn |
détourner de droit chemin |
kɔ́rɔtìgɛ |
détourner du droit chemin |
kɔ́nɔnasu |
détourner l'attention |
hákilisonya, hákilisonyɛ |
détourner les yeux |
ɲɛ́cɛ̀, ɲɛ́munu |
détourner regard |
ɲɛ́bɔ |
détremper |
dóra, ɲígin, shwà, sɔ̀gɔ, súma, súmaya, swà |
détruire |
cì, cìi, hàlaki, sókari, tì |
détruire complètement |
fílenkolonci, flénkolonci |
dette |
jùru, kánnajuru |
deux |
fìla, fìlan, flà, flàn |
deuxième |
dezɛmu, fílanan, flánan, 2nan |
deuxième sarclage |
kùrunkɔrɔ |
deux-points |
tílalan |
dévaloriser |
jáashi, jáasi |
dévaluation |
dewaliyasɔn |
devancer |
kɔ̀n, kwɔ̀n |
devancier |
ɲɛ́maa, ɲɛ́mɔgɔ |
devant |
dáfɛ̀, ɲá, ɲɛ́, ɲɛ́fɛ̀, ɲɛ́kɔrɔ, ɲɛ́mà, ɲɛ́na |
devant de la patte |
npélen, npélenpèlen, pélenpelen |
devanture |
ɲɛ́fɛla |
dévastateur |
kòkoyo, nkòkoyo |
développement |
bɔ́ńyɛ̀rɛlá, bɔ́nɔgɔla, dewelopeman, yíriwali |
développer |
láwàra, náwàra, yíriwa |
devenir |
k', kɛ́ |
devenir "réfléchi |
bìlakoroya |
· |
blàkoroya |
devenir adolescente |
npògotigiya |
devenir adulte |
báliku, bálikuya |
devenir anémié |
jòlintanya |
devenir ankylosé |
jà |
devenir aveugle |
fíɲe, fíɲeya, fíyen, fíyenya, fyén, fyénya |
devenir beau |
dáwula |
devenir boueux |
pɔ̀tɔpɔtɔ |
devenir brumeux |
búgun |
devenir chef de famille |
kɔ́lɛtigiya |
devenir convenable |
sáha |
devenir coriace |
ngàson, nkàson |
devenir correct |
sáha |
devenir crapule |
nkàsaki |
devenir délinquant |
npólon |
devenir difficile |
búsan |
devenir dispersé |
wàraba |
devenir dur à avaler |
ngàson, nkàson |
devenir enceinte |
lájɔ̀, nájɔ̀ |
devenir engourdi |
jà |
devenir époux |
mùsotigiya |
devenir facile |
tími, tímin, tímiya |
devenir fade |
sáfo, sàgo, sàgon |
devenir fibreux |
kàlo, kàron, nkàlo, nkàlon, nkàron, nkàson, nkàyon |
devenir fort |
bárika |
devenir garçonnet |
bìlakoroya, blàkoroya |
devenir glissant |
náma |
devenir gluant |
náma |
devenir gris |
búgun, kàta-kàta |
devenir honnête |
hɔ́rɔnya |
devenir indépendant |
yɛ̀rɛmahɔrɔnya |
devenir inquiet |
kɔ́nɔmɔ̀ |
devenir insouciant |
wàraba |
devenir insupportable |
kásabɔ |
devenir jeune fille |
súngurunya |
devenir jeune homme |
cɛ̀bakɔrɔya |
devenir joli |
dáwula |
devenir laid |
cɛ̀juguya |
devenir le chef incontestable |
kótigiya |
devenir libre |
yɛ̀rɛmahɔrɔnya |
devenir liquide |
jíya |
devenir mère |
dénbatigiya |
devenir mou et impropre à la consommation |
kɔ́sà |
devenir musulman |
sìlamɛya |
devenir païen |
káafiriya, káafriya, káfiriya |
devenir paralysé |
jà, mùluku, nàbaraya |
devenir paresseux |
sàla |
devenir perclus |
nàbaraya |
devenir physiquement formé |
kɔ́gɔ, kwá |
devenir piquant |
fárinya |
devenir potelé |
bòlokoto, dlòkoto, dòlokoto, dùlokoto |
devenir proches |
kólokolo |
devenir puissant |
gɛ́lɛkɛ |
devenir raide |
jà |
devenir raisonnable |
ɲɛ́natìgɛ |
devenir riche |
bàanaya |
devenir rigide |
jà |
devenir silencieux |
màdá |
devenir stable |
báman, bánban |
devenir supportable |
tími, tímin |
devenir un 'monsieur |
sánkɔrɔtà |
devenir un personnage important |
báya |
devenir vieillard |
cɛ̀kɔrɔbaya |
devenir visqueux |
dórogo |
déverbalisation |
-li, -ni |
déviation |
jɛ̀gɛn, jɛ̀ngɛ, jɛ̀ngɛn |
dévier |
fɔ́lɔn, kùnbɔ́ |
devin |
bɛ̀lɛdadala, bɛ̀lɛdala, bùguridala, dóma, dónkibarobɔla, dónkibarubɔla, dɔ́nnikɛla, dúfakɛla, fílɛlikɛla, flɛ́likɛla, kòlonninfilila, kòlonninflila, lájɛlikɛla, làturudala, nájɛlikɛla, ngɔ̀dala, ngɔ́nsigila, ngɔ̀sigila, tùrabudala, yélikɛla |
déviner |
shídɔn, sídɔn |
devinette |
ntɛ́ɛnmàsa, ntɛ̀ɛntɛ̀n, ntɛ̀nmasá, ntɛ̀ntɛ̀n |
dévisager |
wúsu |
dévoiler |
párata, wálaka, wálanka, wáraka, wáranga, wáranka, wàyiba |
devoir |
bìlakun, blàkun, cí, dákun |
dévorer |
dágala, dákala, dákalan |
dexamethasone |
dɛkizametazɔni |
dextérité |
tɛ́gɛlandiya |
Dextrose |
dɛkisitorosi, dɛkisitorɔsi |
Dhu al-Qi'dah |
fùrancɛkalo |
Diabaly |
Jabali |
diabète |
jábɛti, súkarodunbana |
diable |
Ibilisa, sìtaanɛ, sìtanɛ, sùtana |
diable mâle |
bìlisikɛ |
diablesse |
bìlisimuso |
diabolique |
sìtanɛma |
Diabouni |
Jabuni |
Diabozo |
Ja-Bozo |
diacétylmorphine |
eroyini |
diadème |
kùnnajala |
Diado |
Jado |
Diafarabé |
Jafarabe |
Diafaranko |
Jafaranakɔ |
Diafounou |
Jafunu, Jafunun |
Diafounou Diongaga |
Jɔngaga |
Diagaté |
Jagate |
Diaka |
Jaka |
Diako |
Jakɔ |
Diakorola |
Jakɔrɔla |
Diakourouna |
Jakuruna |
Dialakoro |
Jalakɔrɔ |
Dialakoroba |
Jalakɔrɔba |
Dialakorodji |
Jalakɔrɔji |
Dialan |
Jalan |
Dialassagou |
Jalasagu |
dialecte |
kánbolofara |
Diallassougou |
Jalasugu |
Dialloubé |
Jalube |
dialogue |
jɛ̀-kà-kúma, jɛ̀kakuma, kúmaɲɔgɔnya, sìgikafɔ |
dialoguer |
kúmaɲɔgɔnya |
dialoguer avec |
kúmaɲɔgɔnya |
Diamadji |
Jɔ̀maaji |
diamant |
jaman, lúulu, lúulukisɛ |
Diambogou |
Janbugu |
diamètre |
kòolikɔnɔci, kòorikɔnɔci |
diamorphine |
eroyini |
Dianbougou |
Janbugu |
Dianguinebougou |
Janginebugu |
Dianikoro |
Janikɔrɔ |
Diankabou |
Jankabu |
diantre |
shíya |
diaphragme |
fɛ́lɛfɛlɛnin, sɔ̀nnabiri |
diapo |
japo |
diapositive |
jà, japo |
Diaramana |
Jaramana |
Diarra |
jàra, Shyánka, Súyanka, Syánka |
diarrhée |
bòji, kɔ́nɔboli |
diarrhée aqueuse |
kɔ́nɔsuuru |
diarrhée subite |
kɔ́nɔkari |
diarrhéique |
bòjitɔ |
Dias |
Jazi |
Diassadeni |
Jasadeni |
Diawambé |
jɔ́gɔramɛ, jɔ́nkɔrɔmɛ, jɔ́nwɔrɔmɛ |
Diazépam |
jazepamu |
Dibida |
Dibidanin |
Diboli |
Diboli |
Dichrostachys cinerea |
kìliki, ngìliki, nkìliki, ntìliki |
Dichrostachys glomerata |
kìliki, ngìliki, nkìliki, ntìliki |
Dicloxacilline |
dikulɔkisisilini |
Dicrostachys glomerata, Dichrostachys cinerea |
góro |
Dicrurus adsimilis |
sísɛ̀mɛ́, wárakilikɔnɔnin |
dictateur |
fàrawona, fàrawuna, fìrawuna, níjugu, níjugu |
dictée |
kùnnasɛbɛnni |
dictionnaire |
dáɲɛgafe, kúmadengafe |
Didiéni |
Jijɛni, Jijɛnin |
Diebougou |
Jɛ́bùgu |
Diédougou |
Jɛdugu |
dieldrine |
diyɛlidirini |
Diélibani |
Jelibani |
Diéma |
Jema, Jɛma |
diète |
dúmunibaliya |
diéthylcarbamazine |
diyetilikaribamazini |
Dieu |
Ála, Álahu, Álawu, má, mángala, máŋala, màsangala, màsaŋala, màsataana, Ngála, nímasa, Ŋála |
Dieu m'en garde |
sàafurùlayì, sàafurǔláyi, sàfuruláye, sàfurùlayì, sàfuruláyi |
Dieu m'en préserve |
sàafurǔláyi, sàafurùlayì, sàfuruláye, sàfurùlayì, sàfuruláyi |
Dieu m'en préserve! |
sàafúrulayi |
Dieu merci |
fifɛ |
Dieu soit loué |
àlhámdulìlayì, àlihámedulìlahì, álihamudulilahi, álihamudulilayi, tàbáarakala, tàbáarikala, tàbárikala |
Dieu-Créateur |
sáabu, sábabu, sábu |
différence |
cɛ́, dànfara, dànfaransi, fáranfaasi, fáranfasi |
différencier |
fáranfaasi, fáranfaasiya, fáranfasi, fáranfasiya |
difficile |
bìlen, bìlen, blèn, blèn, fìn, gàn, gɛ̀lɛ, gɛ̀lɛn, gɛ̀lɛn, gɛ̀lɛnman, gírin, gó, góman, grín, gwàn, gwɛ̀lɛ, gwɛ̀lɛ, gwɛ̀lɛn, gwɛ̀lɛn, gwɛ̀lɛnman, kó, kóman |
difficile à convaincre |
kàanagɛlɛn, kàanagɛlɛn, kàanagwɛlɛn, kàanagwɛlɛn, kàarɔgɛlɛn, kàarɔgɛlɛn, kàarɔgwɛlɛn, kàarɔgwɛlɛn, kànagɛlɛn, kànagɛlɛn, kànagwɛlɛn, kànagwɛlɛn, kàrɔgɛlɛn, kàrɔgɛlɛn, kàrɔgwɛlɛn, kàrɔgwɛlɛn |
difficile à faire |
nkásaki |
difficulté |
fùrufara, gɛ̀lɛnya, gɛ̀lɛya, góya, gwɛ̀lɛya, kógɛlɛn, kóya, lájura, lɔ́jura, lújura, màgɛlɛya, tàabataaba, tɔ̀rɔgɔtɔrɔgɔ, tɔ̀rɔkɔtɔrɔkɔ |
difficulté respiratoire |
sìisan, sìnsan, sìsan |
difficultés économiques |
gɛ̀lɛnya, gɛ̀lɛya, gwɛ̀lɛya |
difforme |
dákojugu |
Digato |
Digato |
digérer |
báyɛ̀lɛma, dájìgin, lásuma, násuma, rɔ́suma |
digestion |
dúmuniyɛlɛma |
digital |
dáma, dánma |
Digitaria argillacea, Sporobolus festivus |
kɔ̀nɔnin-ká-fíni |
Digitaria.exilis |
fíni |
dignitaire |
jɔ̀yɔrɔbatigi, jɔ̀yɔrɔtigiba |
dignité |
dànbe |
digue |
bàlan, dige, dígi |
Diheteropogon grandiflorus |
cí, tí |
dihydrohydroxycodéinone |
ɔkisikodɔni |
dihydro-oxycodéinone |
ɔkisikodɔni |
dilapider |
nàasi, nàgasi |
dilemme |
téntànten |
diloxanide |
dilokisanidi |
dilué |
jàn |
dim |
dògora, dùgura |
dimanche |
dimansi, kári, káridon |
dîme |
jága, jáka |
diménhydrinate |
dimɛnidaranati |
dimension |
bònya, bònyɛ, dàma, dànma, yánga, yánkan |
diminuer |
dɔ́gɔya, dwáya, hàlaki, jìgi, jìgin, jwáya, láfiɲɛ, láfiyɛn, náfiɲɛ, náfiyɛn, nɔ̀gɔya, ntáanpo, rɔ́fiyɛn, táanpo |
diminuer d'épaisseur |
kólofiyɛnya |
diminuer de rigueur |
jó |
diminuer la force |
jó |
diminutif |
-len, -nin |
diminution |
dɔ́gɔya, dwáya, jwáya |
dinar |
dinari |
dinde |
klòklò, kùlekùle, kùlokùlo |
dindon |
klòklò, kùlekùle, kùlokùlo |
dînette |
tóbilinin |
diocèse |
diyosɛzi |
Dioïla |
Joyila |
Dioma |
Joma |
Dioncounda |
Jɔ̀nkunda |
Diondiori |
Jonjori |
Diongaga |
Jɔngaga |
Dioni |
Jɔnin |
Dionkala |
Jɔ́nkala |
Dionkolonin |
Jɔ́nkɔlɔnin |
Diorila |
Jorila |
Dioro |
Joro, Joron |
Dioscorea bulbifera |
dánan |
Dioscorea cayennensis |
dánan |
Dioscorea.praehensilis / D.lecardii |
nwánankala |
Dioscorea.sp. |
kú |
Diospyros mespiliformis |
sùnsun |
Diospyros mespiliformis, Anogeissus leiocarpus, Sida rhombifolia |
dàba-kàla |
Diospyros.mespiliformis |
dàbakalasunsun |
Diou |
Jɛyu |
Dioula |
jùla, jùra |
Dioulafondo |
Julafondo |
Dioulafoundou |
Julafundo |
Dioumazana |
Júmanzana, Jumazana, Jumazana |
Dioungani |
Jungani |
Dioura |
Jura |
Diparopsis castanea |
diparɔpisi |
diphénhydramine |
difenidaramini |
diphénoxylate |
difenɔkisilati |
diphénylhydantoïne |
difenilidantoyini |
diphtérie |
kánnabàganin, kánnabwànin, kánnɔrɔ |
diplôme |
dípilɔmu, dípilɔmu, dípulɔmu, dipɔlɔmu |
diplome d'études fondamentales |
DEF, dèyɛfu, dèyɛfu, Dèyɛfu, dɛ̀fu |
Diplôme d'Études Fondamentales |
DEF, dèyɛfu, Dèyɛfu |
diplôme d'honneur |
kùnkɔrɔtasɛbɛn, kùnnawolosɛbɛn |
dire |
cáron, f', fɔ́, láfɔ, náfɔ, rɔ́fɔ |
Diré |
Dire, Direyi |
dire clairement |
péreperelatìgɛ, sɛ́mɛnciya, sɛ́mɛntiya |
dire du bien |
mànkútu |
dire du bien à propos de |
bárabɔ |
dire en gros |
kùntìgɛ |
dire le motif de la venue |
dàntìgɛ |
dire le secret |
dáfiyɛ, dáfyɛ |
dire sans ambages |
básakilici |
dire une nouvelle |
dáfiyɛ, dáfyɛ |
directeur |
dirɛkitɛri, ɲɛ́maa, ɲɛ́mɔgɔ |
direction |
fàn, kùntilenna, ɲɛ́kulu, táafan, táasira, tílen, tlén |
direction de prière |
làseli, nàseli |
dires |
ɲùmana, ɲùmanna |
dirigeant |
ɲɛ́maa, ɲɛ́mɔgɔ |
diriger |
ɲɛ́mìnɛ, ɲɛ́sin, shín, sín |
diriger la prière |
lásali, láseli, násali, náseli |
diriger prière |
lásali, láseli, násali, náseli |
dis donc |
cɛ́ |
disciple |
kàlanden, táalibɛ, tálibe |
discorde |
bɛ̀nbaliya |
discours |
dála, dárɔ, kɔ́rɔfɔ |
discret |
dálagirin, dálagirin, dálasuma, dálasuma |
discrimination |
fìsabaanciya, fìsamanciya, fìsamannciya, fìsamantiya, fùsabaanciya |
discriminer |
fɛ́rɛfɛrɛ, ɲɛ́nawoloma, wɛ́rɛwɛrɛ |
discussion |
kɔ́rɔfɔ, ɲɔ́gɔnkumaɲɔgɔnya, ɲɔ́gɔnsɔsɔ, ɲwánkumaɲwanya, ɲwánsɔsɔ, sɔ̀sɔli |
discussions inutiles |
pópàpo |
discutailleur |
sɔ̀sɔlikɛla |
discuter |
kɔ́rɔfɔ |
disert |
dájɛ |
disette |
bálontanya, dálaja, dámaja |
disons même |
hákàjá |
disparaîte |
sílatunu, sílatunun |
disparaître |
ntánya, ɲɛ́kunu, ɲɛ́tunu, ɲɛ́tunun, sítunu, sítunun, túnu, túnun |
disparaître au regard |
ɲɛ́matunu, ɲɛ́matunun |
disparition |
làtunu, làtunun, nàtunu, nàtunun, ntánya |
disparu |
yébali |
dispensaire |
básikɛyɔrɔ |
dispenser |
bólobɔ |
disperser |
càrin, cɛ̀rin, dùruntu, jɛ́njɛn, jɛ́nsɛn, jɛ́nyɛ, pìripara, yéri, yɛ́rɛkɛ |
Dispholidus typus |
túlaɲa |
disposition |
bìla, blà |
dispositions intérieures |
mìsiri |
dispute |
fɔ́ɲɔgɔnkɔ, káta, wɔ̀yɔ |
disputer |
bàabaali |
disque |
kúlukùtu |
dissimulation |
dògo, sùtara, sùtura |
dissimulé |
kɔ́nɔnajugu, kɔ́nɔnajugu, kɔ́nɔnango, kɔ́nɔnango, kɔ́nɔnanjugu, kɔ́nɔnanjugu |
dissimuler |
ɲɛ́madògo |
dissonance |
mùrumuru |
dissoudre |
yèele, yèelen |
distance |
fùra, fùran, fùrancɛ |
distance assez grande |
fána, fánan |
distinction |
dànfaransi, fáranfaasiya, fáranfasilenya, fáranfasiya |
distinguer |
dànfára, fáranfaasiya, fáranfasiya, látìgɛ, látɔ̀mɔ, lɔ́tìgɛ, nátìgɛ, nátɔ̀mɔ, rɔ́tìgɛ, rɔ́tɔ̀mɔ |
distraire |
lábùrun, láɲɛnajɛ, nábùrun, náɲɛnajɛ |
distrait |
hákilintan |
distribuer |
nì, wɛ́ntɛrɛ |
district |
disitiriki |
dit |
fɔ́len, fɔ́ta |
divertir |
láɲàa, láɲàga, náɲàa, náɲàga, ɲɛ́najɛ, ɲɛ́nɛjɛ |
divertissement |
ɲɛ́najɛ |
dividende |
tílata, tláta |
divination |
dómaya, dúba, dúfa, fílɛli, flɛ́li, ìsikara, kòlonninfili, kòlonninfli, làtoro, làturu, sìtikara, sìtikaran, yàturu |
divination par les cauris |
kòlon |
diviser |
cɛ́tìgɛ, cì, cìi, fára, flá, tì, tíla, tílan, tlá |
diviseur |
tílada, tílalan |
division |
bóloda, diwisɔn, diwizɔn, tíla, tílan, tílayɔrɔ, tlá |
division à parts égales |
tíla-ká-kɛ́nyɛ, tílakakɛɲɛ, tlá-ká-kɛ́nyɛ |
division administrative |
màrabolo |
divorce |
fúrusa |
divorcer |
fúrusà |
divulguer |
lákàle, lákàli |
dix |
tán |
dixième |
tánnan, 10nan |
dizaine |
bî |
dizième |
deziyɛmu |
Djakarta |
Jakarata, Jakarata |
Djanékéla |
Jannegala |
Djélibougou |
Jèlibugu |
djellaba |
bùrumusi, bùrunusi, gòronbosi, gùrumusi |
Djenné |
Jène, Jɛ̀nɛ |
Djerma |
jɛrima |
Djibouroula |
Jiburula |
Djibouti |
Jibuti |
Djibril |
Jibirila, Jibirili, Jíbril |
Djikoroni-Para |
Jikɔrɔnin-Para |
Djingarber |
Jingarebɛri |
Djouder |
Judɛri |
Djumada al-Ahira |
àrijabamakɔnɔ |
Do |
Dɔ́ |
docile |
yáwoya |
docilité |
kólolenya, kólonnenya, tlókun, túlokun |
docteur |
dɔ̀gɔtɔrɔ, dɔ̀kɔtɔrɔ |
doctorat |
dɔgitora, dɔkitora |
doctoresse |
dɔ̀gɔtɔrɔmuso, dɔ̀kɔtɔrɔmuso |
Dogo |
Dogo |
Dogobala |
Dogobala |
Dogofiri |
Dɔgɔfiri |
Dogofry |
Dogofiri, Dɔgɔfiri |
Dogon |
dɔ̀gɔnɔ, dɔ̀nkɔnɔ |
Dogoni |
Dogonin |
doigt |
bólokɔni, bólokɔniden, bólokɔnɔnin, bólondennkɔni, bólonkɔni, bólonkɔniden, kɔni, kɔnin, nkɔni |
doigt recourbé |
gɔ̀ngɔli, kɔ̀ngɔli |
doigts |
ɲɔ̀nsɔn |
Doïla |
Doyila, Dɔyila |
dollar |
dolari, dolariwari, dɔlari, dɔlariwari, pàla |
domaine |
domɛni |
domaine de connaissance |
dɔ́nyɔrɔ |
domaines |
domɛni |
Domba |
Donba |
domestique |
báaraden, jɔ̀nmuso |
domestique d'ascendance servile |
wóloso |
domicile |
sìgiyɔrɔ |
domicile conjugal |
fúruso |
domicile du mari |
cɛ̀la |
domination |
sénna |
dominer |
s', sé |
Dominique |
Dominiki |
dommage |
cɛ́nni, dànkari, tíɲɛli, tíɲɛni, tíyɛnni |
dompter |
kólo, kólon |
don |
dánye, díńmà, dònbolo, nìnna |
don de plaire aux gens |
jèlimandiya, jòlimandiya |
don gratuit |
nàna |
don juan |
dànkelen |
Donald |
Donali |
donateur |
fɛ́nbɔla |
Donbla |
Dɔnbila |
donc |
bá, bán, bánì, bánnì, wɛ́ |
donnant-donnant |
mùnturumantara, mùnuturumantara |
donner |
d', dí |
donner (une femme) en mariage |
fúrusìri |
donner à boire |
kábi, lámìn, námìn |
donner à manger |
dúmuni, ládumuni, nádumuni |
donner cadeau intéressé |
tóoma |
donner congé |
lábìla, nábìla, rɔ́bìla |
donner coup de pied |
tán |
donner de l'espoir |
jìgiya |
donner de la force à un remède |
sáraka |
donner des démangeaisons |
máɲamaɲa, ŋɛ́ɲɛ |
donner des gâteries |
ládiya, lája, nádiya, nája |
donner des vertiges |
ɲánamini, ɲɛ́namini |
donner du "tô |
tò |
donner du fil à retordre |
bólose |
donner du goût |
díya, já |
donner en aumône |
sáraka |
donner en cadeau |
sàma, sàman |
donner en location |
lúwanse, lúwanze |
donner l'envie |
nàta |
donner l'exemple |
ɲɛ́jìra |
donner l'hospitalité |
jàtigiya, jìgiya |
donner la nausée |
jírikɔrɔtà, láɲugu, náɲugu, ɲígi, ɲígin, ɲúgu, ɲúgun, yírikɔrɔtà |
donner la préférence |
tà |
donner le sens |
máana |
donner les idées |
hákiliya |
donner longue vie |
màmɔ̀ |
donner moins que prévu |
bólolasɔn |
donner raison |
cɛ̀ntigiya, jó, tìɲɛtigiya, tìyɛntigiya |
donner raison à |
cɛ̀ntigiya, tìɲɛtigiya, tìyɛntigiya |
donner sa parole |
kánnabìla |
donner tort |
jàlaki |
donner un coup de poing à |
bólokurun |
donner une forme cylindrique |
gólogolo, kólokolo, kólokoto, kólonkolon |
dopamine |
dopamini |
doré |
sánuji, sánuji, sánujilama |
Doribougou |
Dɔribugu |
dormeur |
sùnaabaatɔ, sùnaabaatɔ, sùnɔgɔbaatɔ, sùnɔgɔbaatɔ, sùnɔgɔbagatɔ |
dormir |
sìnɔgɔ, sùnaa, sùnɔgɔ |
dormir un certain temps |
sìnɔgɔ, sùnaa, sùnɔgɔ |
dorsalgie |
kɔ́dimi |
dos |
Dɔsi, kɔ́, kwɔ́ |
dot |
fúrunafolo |
doter la mariée |
kɔ́ɲɔbɔ |
douanier |
dugaɲɛ, duwaɲɛ, duwayɛn, wúsuruminɛna |
Doubabougou |
Dubabugu, Dugabugu |
doublé |
dubile |
double-jeu |
fìlankafoya, flànkafoya |
doucement |
dɔ́gɔdɔgɔnin, dɔ́ndɔɔnin, dɔ́ɔnindɔɔnin, dɔ́yi, dɔ́yi, gɛ́nkɛgɛnkɛ, jɔ́yi, nɛ̀mɛnɛmɛ, nɛ̀mɛnɛmɛnin, sɛ́lɛlɛlɛ, yɛ́rɛrɛ |
douceur |
màsumalenya, sábali, súmalenya, tímiya |
douchière |
kòliyɔrɔ, ɲɛ́gɛn |
doué d'une bonne mémoire |
hákiliduman |
doué de bonne mémoire |
hákilima |
Douentza |
Dúwanzà, Dúwazà, Dúwazàn |
Dougouba |
Dùguba |
Dougoukouna |
Dùgukuna, Dùgukunan |
Dougouré |
dúgure |
Dougoutiguibougou |
Dùgutigibugu |
douleur à la miction |
ɲɛ́gɛnɛkɛdimi, súgunɛkɛdimi |
douleur abdominale |
kɔ́nɔtigɛ |
douleur aigüe |
káliya, kɛ́liya |
douleur musculaire |
fàsadimi |
douleur pelvienne |
nàakɔrɔladimi, nàgakɔrɔladimi |
douleurs d'accouchement |
tìn, tìndimi |
douleurs des règles |
básibɔnkɔnɔdimi |
douleurs musculaires |
nìgisinɔgɔsɔ, nìisinɔɔsɔ, nìisinɔɔsɔnin |
douloureux |
ntó, ntón, ntóro, ntɔ́n |
dou-l-qa’da |
sélibamakɔnɔkalo |
Doumanzana |
Dumanzana |
Douna-Pen |
Duna-Pɛn |
Doura |
Dura |
doute |
ngàson, nkàson, síga, sígi |
douter |
síg', síga, sígi, tùngurun, tùnkurun, tùuru |
douteux |
kúna, kúnan |
doux |
ɲì, ɲìn |
doxycycline |
dɔkisisikilini |
drageonner |
wòyo |
drague |
daragi, kámalenbaya, yáala |
draguer dans un marigot |
sàsa |
dragueur |
yáalalaba |
dragueur de filles |
dólendala |
Drake |
Daraki |
drap |
bírinkan, bírinkanfini, brínkan, brínkanfini, dara |
drapeau |
dàrapo, jɛ̀njɛ, jɔ̀njɔn |
drapeau banderole |
bàndari, bànderi, bàndiri |
Drawé |
Darawe |
dresser |
bàgu, bàko, bàku, dɔ̀, gènde, gène, gɛ̀nɛ, gɛ̀nɛn, gwènde, gwène, jɔ̀, màjɔ̀ |
dresser l'oreille |
tlómajɔ̀, túlomajɔ̀ |
dresser pour barrer |
gànga, gànkàn, kàanga, kànkàn |
Drimia altissima |
bàga-sàbali, bwà-sàbali |
dring-dring |
kílinkalan, klínklan |
drogue |
dénkelendɛ̀mɛbaa, dɔ́rɔgu, drɔ́gu, kìribifura, nísɔndiyafuranin |
drogué |
dɔ́rɔgutala, drɔ́gutala |
drogue locale |
katɔzi |
droit |
dàlilu, dàlu, hákɛ, jósira, kɛrɛtu, kùnkelen, kùnkelen, làadiri, làdiri, sɛ̀bɛ, sɔ̀bɛ |
droit d'aînesse |
fɔ́lɔya |
droit de disposer |
táya |
droit devant |
kùntilenna |
droite |
kíni, kínin |
droitier |
kínima, kínima, kíninma, kíninma |
droits du marché |
sáale, sáalen, ságale, ságalen |
droiture |
kɔ́nɔnajɛya, kɔ́nɔnanjɛya, kùnkelenya, tílennenya, tlénnenya |
dromadaire |
ɲàamɛ, ɲáamu, ɲàmɛ, ɲɔ̀gɔmɛ |
drône |
doroni |
drongo brillant |
wárakilikɔnɔnin |
dû |
kán, kɛ́n |
du côté de |
fànfɛ̀, fɛ̀, kùndá |
duel |
sígi |
duper |
lánɛgɛn, nánɛgɛn |
duplicité |
dùlenya, dùnnenya |
dur |
gɛ̀lɛn, gwɛ̀lɛ, gwɛ̀lɛn, kàanagɛlɛn, kàanagɛlɛn, kàanagwɛlɛn, kàanagwɛlɛn, kànagɛlɛn, kànagɛlɛn, kànagwɛlɛn, kànagwɛlɛn, kásakasa, kólomagɛlɛn, kɔ́nɔgɛlɛn, kɔ́nɔgwɛlɛn, nkásaki |
dur! |
káaratu, káraratu |
durabilité |
tónsenna |
durable |
kùntaalajan, shìma, sìma |
durcir |
gɛ̀dɛgɛdɛ, gɛ̀lɛnya, gɛ̀lɛya, gwɛ̀dɛgwɛdɛ, gwɛ̀lɛya, kàlo, kàron, lágɛ̀lɛya, lágwɛ̀lɛya, nágɛ̀lɛya, nágwɛ̀lɛya, nkàlo, nkàlon, nkàron, nkàson, nkàyon, rɔ́gɛ̀lɛya, rɔ́gwɛ̀lɛya |
durée |
kɔ́nɔna, kùntaa, kùntaala, kùntaga |
durée de la vie |
shì, sì |
durer |
dúumɛ, dúumi, lásama, mɛ́, mɛ́ɛn, mɛ́n, násama, rɔ́sama |
dures épreuves |
álamakɔnɔ |
dureté |
gɛ̀lɛnya, gɛ̀lɛya, gwɛ̀lɛya, kàanagɛlɛya, kàanagwɛlɛnya, kàanagwɛlɛya, kàanɔgɛlɛnya, kàarɔgɛlɛnya, kàarɔgɛlɛya, kàarɔgwɛlɛnya, kànagɛlɛya, kàrɔgɛlɛnya, kàrɔgɛlɛya |
dureté de coeur |
dùsugɛlɛnya |
durillon |
sènnakuru |
duvet des poussins |
síjugu |
DVD |
diwidi |
Dyabaly |
Jabali |
dynamique |
kun |
dynamisation |
láɲɛnamaliya, náɲɛnamaliya |
dynamiser |
láɲɛnamaya, náɲɛnamaya |
dynamisme |
gálabu, gwálabu, kùnkɛnɛya |
dynastien |
kàbila, kàbla |
dynasties mandingues |
bùla |
Dysdercus cingulatus, Dysdercus koenigii |
bànangɔmɛ |
dysenterie |
bàlaɲama, bòbilenkɛ, bòblenkɛ, tɔ̀gɔtɔgɔnin, twàtwanin |
dysmenorrhée |
gángedimi, gángekɔnɔdimi, gánkedimi, gánkekɔnɔdimi |
dysménorrhée |
básibɔnkɔnɔdimi, jírɔbana |